Testosteron to chyba hormon najbardziej utożsamiany z mężczyzną, i najbardziej nielubiany przez kobiety, które mają jego nadmiar. Testosteron u mężczyzn jest głównie związany z różnymi funkcjami seksualnymi,od rozwoju narządów w czasie dojrzewania, po popęd seksualny, produkcję plemników czy typowo męskie cechy. U kobiet odpowiedni poziom testosteronu również jest istotny, chociażby dla prawidłowego libido, ale dziś będzie tylko o męskim testosteronie.

Testosteron jest męski
Testosteron ma działanie anaboliczne, które powoduje zatrzymywanie w organizmie sodu, potasu, fosforu, zmniejszanie katabolizmu oraz korzystny wpływ na wzrost masy mięśniowej i gęstość kości. Naturalne jest, że wraz z wiekiem poziom testosteronu spada. Nienaturalne jest, że coraz częściej młodzi mężczyźni skarżą się na niedobory tego hormonu.

Co powoduje niedobór testosteronu u mężczyzn?

Może pojawić się:

Cóż powiedzieć Panowie, z niskim poziomem testosteronu poczujecie się bardziej kobieco 🙂 Na forach sportowych można doszukać się wielu porad jak podnieść poziom testosteronu, w mniej lub bardziej naturalny sposób. Przyznaję, że sporo z tych rozwiązań bywa skuteczna. Czy jednak będzie u danej osoby, zależy od przyczyny z powodu której jest problem z niskim poziomem testosteronu. Czyli po raz enty, szukamy przyczyny, zamiast zajmować się objawami. U mężczyzny, któremu daleko do andropauzy jest to tym bardziej ważne, bo przyczyna może wpływać na pracę całego organizmu.

Podstawowe pytanie Panowie: kto kradnie Wasz testosteron?
Prekursorem testosteronu, jak i innych hormonów steroidowych, jest cholesterol. Ponadto niezbędny jest odpowiedni poziom witaminy B5. Tworzenie testosteronu to wieloetapowy proces, podczas którego wiele procesów może zajść niepoprawnie. Od początku zaczynając, co może być przyczyną niskiego testosteronu:

Ponieważ LDL bierze czynny udział w tworzeniu hormonów steroidowych, jego brak lub niski poziom zmniejszy ich produkcję. Głównie narażeni są mężczyźni na dietach wegetariańskich/wegańskich, przyjmujący leki obniżające cholesterol lub stosujący dietę niskotłuszczową. Często cholesterol jest kiepsko absorbowany z przewodu pokarmowego gdy istnieją problemy z pracą wątroby lub pęcherzyka nerwowego.

Stres powoduje zwiększone zapotrzebowanie na kortyzol, co wymusza aby cała pula pregnenolonu, tworzonego z cholesterolu powędrowała na produkcję hormonów stresu. Ta kradzież pregnenolonu powoduje, że brak budulca do utworzenia testosteronu.
Stres może być emocjonalny, fizyczny, może to być efekt nieodpowiedniej diety, problemów pokarmowych, brak snu, przepracowania i przetrenowania.

To tutaj zaczyna się wzrost piersi u mężczyzn. Testosteron bardzo łatwo jest przekształcany w estrogen, zazwyczaj na skutek nadaktywności enzymu aromatazy. Może to być rezultat nadmiaru tkanki tłuszczowej, niedoborów cynku, nadmiaru metali ciężkich, nieodpowiedniej diety (konwencjonalne mięso), chronicznego stanu zapalnego lub infekcji, nadmiaru Omega6 czy nadużywania alkoholu. Estrogeny środowiskowe i inne czynniki zaburzające pracę hormonów też mają tu swój udział. Również zaburzona praca wątroby na skutek diety, leków, alkoholu, problemów trawiennych lub kiepski detoks organizmu będą powodować wyższe poziom estrogenu w organizmie.

SGHB to globulina wiążąca testosteron, która dezaktywuje go i powoduje, że mniej bioaktywnego hormonu jest dostępne. Może to być efekt nadmiaru estrogenu, który stymuluję produkcję SGHB lub też innych czynników wpływających na tą produkcję jak: soja czy toksyny. Może to być tez rezultat nieprawidłowej pracy wątroby czy tarczycy (nadczynność) lub nadwagi.

Podwzgórze i przysadka mózgowa muszą wydzielić hormon luteinizujący LH, aby jądra wiedziały ile testosteronu wyprodukować. Jeśli LH jest niskie, to testosteron też będzie niski (wtórna andropauza). Jeśli jądra nie reagują na LH mówimy o pierwotnej andropauzie.
Powodem niskiego LH jest chroniczny stan zapalny organizmu, wysoki kortyzol lub hormonalna terapia zastępcza.

Androstendion jest bezpośrednim prekursorem testosteronu, i potrafi blokować jego receptory. Zbyt wysoki jego poziom i/lub słaba konwersja w testosteron mogą być spowodowane wysokim poziomem cukru i nadmiarem insuliny.

DHT jest potężnym hormonem, dużo bardziej silniejszym niż testosteron. Testosteron jest naturalnie przekształcany do DHT, problem pojawia się gdy DHT jest za dużo. Objawia się to trądzikiem, powiększoną prostatą czy łysieniem. Wysokie DHT może być znakiem niedoborów składników odżywczych jak cynk czy niezbędne kwasy tłuszczowe. Często jest to efekt nierównowagi hormonalnej na wyższym poziomie. Wątroba odpowiada za wydalanie DHT, więc jakiekolwiek problemy z tym organem mogą doprowadzić do zaburzenia równowagi hormonalnej.

Jak podnieść testosteron w naturalny sposób?

1) Pozbyć się nadwagi
Im więcej tłuszczu tym więcej aromatazy, która będzie powodowała przekształcanie testosteronu w estrogen. Ale uwaga, restrykcyjne diety nie wchodzą w grę – zmniejszą produkcję testosteronu.

2) Dieta przeciwzapalna
Bogata w Omega3 (tłuste ryby), dobrej jakości mięso (bez hormonów), dużo warzyw. Unikanie najczęstszych pro zapalnych produktów jak zboża czy przetworzone produkty, nadmiar cukru, alkoholu (zwłaszcza piwa), soi. Produkty stymulujące wydzielanie insuliny również przyczyniają się do obniżenia poziomu testosteronu.

3) Cynk
Cynk hamuje aktywność enzymu aromatazy, co chroni przed przekształcaniem testosteronu w estrogen. Ponadto cynk wspomaga w produkcji dobrej jakości spermy oraz zapobiega problemom z prostatą. Pomaga również w bardziej efektywnej konwersji androstendionu w testosteron.

4) Trening HIIT
Krótkie i intensywne treningi mają pozytywny wpływ na podwyższenie poziomu testosteronu. Warto podczas treningu wykorzystywać duże grupy mięśni. Mniej powtórzeń, większe obciążenie i wolne ruchy, gdy trening jest siłowy również pomogą. Oczywiście po treningu jest ważny odpoczynek, bo przetrenowanie doprowadzi do niżej produkcji testosteronu.

5) Witamina D
Ważna dla odporności, produkcji spermy, testosteronu i dobrego libido.

6) Witamina C
Dla wszystkich zestresowanych to mus. Witamina C nie tylko wpływa na pracę nadnerczy, ale również redukuje działanie aromatazy.

7) Antyoksydanty i witaminy B
Chronią przed stresem oksydacyjnym. Witaminy A, C, E oraz selen wpływają na poprawne funkcjonowanie systemu hormonalnego. A,B i E są konieczne dla produkcji testosteronu.

8) Stymulacja seksualna
Jak to się mówi 'nieużywany organ zanika’ 🙂 W każdym razie im częściej testosteron jest potrzebny, tym  łatwiej z jego produkcją.

9) Mniej stresu
Stres wywołuje całą kaskadę problemów w ludzkim organizmie. Większy i bardziej destrukcyjny wpływ ma na kobiety, z powodu ich kompleksowego systemu hormonalnego, ale u mężczyzn potrafi również doprowadzić do poważnych szkód. Najczęściej dotyczą one: libido lub poziomu energii. Brak snu poważnie redukuje poziom testosteronu…poranne erekcje znikają, spada libido, pogarsza się nastrój..to znak, że brak odpowiedniej ilości relaksu i snu.

10) Estrogeny środowiskowe
Pestycydy, konwencjonalne mięso, kosmetyki, środki czystości – to źródła estrogenów środowiskowych. Nie da się ich całkowicie unikać, ale warto redukować ich ilość.

11) Detoks estrogenu
Pomocny będzie DIM, który można kupić w formie suplementu lub skupić się na jedzeniu warzyw krzyżowych. W przypadku braku problemów z tarczycą najlepszą opcją będą surowe brokuły, kalafior, brukselka czy kapusta. Roślinne antyestrogenowe sterole są zawarte w orzechach i pestkach.
Suplementacyjnie może pomóc również Reservatol, Indolo-3-karbinol, kurkuma, rozmaryn, oregano.

12) Wsparcie wątroby
Wątroba jest kluczowa dla prawidłowej pracy systemu hormonalnego, zwłaszcza gdy mowa o hormonach steroidowych. Dieta, stres, alkohol czy leki mocno ją nadwyrężają, przez co metabolizm np. estrogenu czy DHT nie będzie zachodził prawidłowo. Podobnie w przypadku zaparć narażamy się na 'zaleganie’ hormonów w organizmie, co powoduje nierównowagę. Często zwrócenie uwagi na ten ważny organ poprawia diametralnie stan zdrowia.

Silniejsze wsparcie dla testosteronu:  

Istnieje wiele suplementów, które mogą pozytywnie wpłynąć na męski układ hormonalny. Klasycznymi regulującymi gospodarkę hormonalną są: Maca, Saw Palmetto, Nettle Root (pokrzywa). W przypadku problemów z popędem seksulanym poleca się: Horny Goat, L-arganinę, Tribulus czy Yohimbe. Kwas asparaginowy również podwyższy poziom testosteronu.

Ciężko jest dobrać jeden preparat, który będzie skutecznie dział, jeśli nie ma jednoznacznie zdiagnozowanej przyczyny niskiego testosteronu. Taka jednokierunkowa strategia rzadko bywa skuteczna. Dużo lepszą opcją jest kuracja łączona, która wpłynie na kilka systemów jednocześnie. Np. ZMA + + B-complex + witamina C + chrom + adaptogen + L-arganina + Calcium D-glucarate + DIM + Saw Palmetto + ostropest. Tym sposobem mamy kompleks niezbędnych witamin i minerałów, redukcję kortyzolu, wpływ na insulinę, blokery DHT, blokery aromatazy/detoks estrogenu, wsparcie wątroby i zwiększenie naczyń krwionośnych.

W wielu przypadkach suplementacja DHEA może okazać się zbawienna. Podobnie jak stosowanie pregnenolonu, ponieważ oba są prekursorami hormonów steroidowych.  Jednak nie polecam przeprowadzać takich kuracji na własną rękę i bez wcześniejszego, odpowiedniego oznaczenia innych hormonów.

Ps. W sieci można doszukać się stwierdzeń, że IF powoduje wzrost testosteronu. Nauka tego nie potwierdza, wręcz przeciwnie. Długoterminowe (12 tygodni) IF jak w tym badaniu pokazuje, że testosteron, jak i inne hormony są wydzielanie w dużo mniejszej ilości. Np. testosteron spadł aż o 44% u mężczyzn.