Metylacja była już raz omawiana na Tłustym, i chociaż osobiście uważam, że to jeden z najważniejszych tematów jakie poruszyłam, wciąż większość z Was nie zdaje sobie sprawy jak ważny jest ten proces dla naszego zdrowia. Większość informacji jakie posidam odnośnie metylacji pochodzi od dr. Bena Lynch’a, który zajmuje się badaniem MTHFR i metylacji od wielu lat.
Metylacja wpływa na wiele aspektów funkcjonowania naszego organizmu, z czego najbardziej znaczące to:
- produkcja neuroprzekaźników
- detoks
- ekspresja genów
- nastrój/myśli
- ochrona nerwów
Metylacja a MTHFR
Metylacja zachodzi 24h w naszym organizmie. Metylacja to proces podczas, którego przekazywana jest grupa metylowa
(atom węgla plus 3 atomy wodoru) pomiędzy molekułami. Grupa metylowa
jest przyłączana do enzymu, który wykonuje odpowiednią funkcję.
Tworzenie takiej grupy ma miejsce podczas metylacji. Metylacja działa
jak domino i jest niezbędna dla naszego zdrowia. Bez niej funkcje
homocysteiny, SAMe czy metioniny są zaburzone. Na prawidłową metylację
wpływają przede wszystkim geny, ale również dieta, niedobory B12,
upośledzone wchłanianie składników odżywczych, toksyny czy stres.
Gen MTHFR pozwala na prawidłowe tworzenie enzymu o nazwie reduktaza
metylenotetrahydrofolianu, który jest niezbędny dla przetwarzania
aminokwasów oraz reakcji z udziałem kwasu foliowego, i to w każdej komórce ciała. Dzięki MTHFR kwas foliowy jest przekształcany do postaci
jaka może być realnie „użyta” w organizmie.
Kwas foliowy a metylacja
Kwas foliowy to nie to samo co folian. Kwas foliowy jest syntetyczny, i musi być skonwertowany do aktywnej postaci, aby organizm mógł go użyć. Syntetyczny suplement nie jest naturalny dla organizmu, i bezpośrednio oraz pośrednio zaburza metylację. Kwas foliowy, który tak często jest przepisywany kobietom w ciąży może być bardzo problematyczny. Potrzebujemy folianów, potrzebujemy też kwasu folinowego, ale nie syntetycznego kwasu foliowego.Kwas foliowy nie przekształca się łatwo do aktywnej postaci. Jest mało protein, które niosą z sobą kwas foliowy, więc jedząc kwas foliowy wraz z jedzeniem lub dostarczając go poprzez suplement, zabierasz te proteiny i blokujesz ich dostępność dla dobrej formy folianu. Im niej będzie protein tym mniej dobrego rodzaju folianu wejdzie do komórki.
Badanie kwasu foliowego nie mówi nic o tym jaka jest ilość folianu, kwasu folinowego czy kwasu foliowego w komórce. Rodzaj to jedno, ale też zbyt wysoki poziom kwasu foliowego we krwi może budzić podejrzenie, że konwersja nie zachodzi poprawnie i w komórce jest tak naprawdę niedobór aktywnych form, a praca receptora może być rozregulowana. Standardem sprawdzania poziomu kwasu foliowego jest badanie folianu w czerwonych krwinkach.
Depresja a metylacja
Wszystko zaczyna się od kwasu foliowego. Kwas foliowy i B12 łączą się z magnezem i metioniną aby powstał SAMe. S-Adenozylometionina wykorzystywana jest w leczeniu wilu schorzeń od depresji, przez bóle mięśni, po nowotrowy. I to w monoterpaii. Powstawanie serotoniny i melatoniny wymaga poprawnie
funkcjonującej metylacji. Gdy masz depresję lub cierpisz na bezsenność
może to być związane albo z mutacją genu MTHFR, albo z niedoborami nie
pozwalającymi na poprawną metylację. Nie ma takiej zasady, że jest to
zawsze przyczyna, ale biorąc pod uwagę, że prawie 50% społeczeństwa ma
problem z mutacją MTHFR warto zwrócić uwagę na metylację.
Biopterin (koenzym do produkcji neuroprzekaźników) jest niezbędny aby
tyrozyna i tryptofan mogły być konwertowane do neuroprzekaźników. I tak
samo jak glutation jest podatny na oksydacje. Gdy jest utleniony poddany
jest działaniu enzymowi DHFR, który również jest blokowany przez kwas
foliowy. Gdy kwasu foliowego jest zbyt dużo, nie będzie można
przetwarzać bipoterinu i produkcja neuroprzekaźników będzie zmniejszona,
co w konsekwencji osłabi zdolności produkcji hormonów tarczycy oraz
melatoniny i serotoniny.
SAMe i metylacja
Inhibitory pompy protonowej zaburzają metylację. Kwaśne środowisko pomaga w produkcji SAMe. Stąd gdy masz niski poziom kwasu solnego, to nie tylko z powodu zaburzonego trawienia i problemów z jelitami, w których produkowane jest 95% serotoniny, będziesz cierpieć na gorszy nastrój, ale także dlatego, że Twój organizm nie będzie poprawnie produkował SAMe. Metylacja to bardzo dynamiczny proces, więc gdy masz z nią problemy w ciągu dnia będziesz czuć się tragicznie i rewelacyjnie w zależności od jej przebiegu.
Ryboflawina ma ogromne znaczenie w problemach z metylacją i
również z funkcjonowaniem tarczycy. T4 jest niezbędny aby konwertować
witaminę B2 do aktywnej postaci czyli FAD. FAD (dinukleotyd
flawinoadeninowy), kontroluje wiele enzymów w organizmie. Jednym z nich
jest MTHR, który jest niezbędny do produkcji zmetylowanego folianu i
kobalaminy. W konsekwencji nie będziesz produkować SAMe tylko dlatego,
że masz niedoczynność, i to nawet gdy Twój poziom B2 jest odpowiedni, i
nie masz mutacji genu MTHFR. I co gorsza, nie będziesz w stanie
recyklingować glutationu – pamiętacie, że jest to jeden z ważniejszych
antyoksydantów i ma ogromne znaczenie w chorobach autoimmunologicznych.
Co ciekawe, im gorzej działa metylacja tym gorsza będzie konwersja
hormonów tarczycy T4 w T3.Glutation jest produkowany z nadmiaru
SAMe i jest naszym najpotężniejszym antyoksydantem. Bez zmetylowanych
form kwasu foliowego i metylokobalaminy będziesz mieć jego niski poziom.
Głównym zadaniem glutationu jest neutralizowanie wszelkich toksycznych
substancji, aby mogły być usunięte z organizmu. Glutation również
pozbywa się wody utlenionej, czyli gdy masz już siwe włosy, mimo młodego
wieku to znak, że Twoja produkcja glutationu jest niska. Niestety
podanie glutationu niewiele tu zmieni, dopóki nie będziemy mieć pewność,
że glutation nie jest utleniany i nie uszkodzi mitochondrium. Niestety
nie ma w Polsce opcji sprawdzenia poziomu glutationu.
Mutacje MTHFR
Mamy ponad 50 mutacji genu MTHFR, ale za najbardziej problematyczne
uważa się dwie: C677T i A1298c. Ta pierwsza jest bez problemu dostępna w
wielu laboratoriach, natomiast z drugą bywa problem, i niestety ważne
jest aby sprawdzić obie. Mutacja powoduje, że zmniejszona jest zdolność pracy enzymu od ok. 40 do
70% w zależności od tego czy mamy mutację od 1 czy obu rodziców.
Problem z mutacją A1298C jest statystycznie rzadziej występująco i często nie jest badany, a może powodować:
- nadciśnienie
- bóle mięśni
- opóźnienia w mowie
- bezsenność
- ZJD
- fibromialgia
- chroniczne zmęczenie
- problemy z pamięcią
- bóle głowy
Diagnostyka i suplementacja
Sprawdzając problemy z metylacją oprócz mutacji MTHFR chcielibyśmy jeszcze zmierzyć poziom:
- MMA
- HoloTC czyli holotranskobalaminy
- kwas foliowy w czerwonych krwinkach
- glutation w czerwonych krwinkach
Niestety poziom B12 we krwi niewiele mówi, o ile wyniki są skrajnie niskie lub wysokie. HoloTC pokazuje ile B12 jest w komórce.Metylokobalamina jest powszechnie uważana za najlepszą formę B12, co nie jest prawdą. Wszystko zależy od paru czynników, np. od poziomu stresu oksydacyjnego, ponieważ metylokobalamina może się utleniać i spowolni produkcję enzymu niezbędnego dla metylacji.
Uważaj na leki zmniejszające metylację
- IPP blokujące kwas solny
- leki obniżające cholesterol
- wysokie dawki niacyny
Uważaj na leki zmniejszające poziom folianu:
- tabletki antykoncpecyjne
- syntetyczny estrogen
- metformina
Suplementując się aktywnym kwasem foliowym uważaj na dawkę, zbyt dużo może spowodować pogorszenie się symptomów w stronę niepokoju lub nerwicy.
