Jeśli jesz zdrowo, a mimo wszystko odczuwasz objawy takie jak: wzdęcia, biegunki, ból podbrzusza, skurcze brzucha, problemy ze stolcem i nic nie wskazuje na problemy zdrowotne, to przyczyną może być FODMAPS czyli Fermentowane Oligo-, Di- i Mono-sacharydy oraz Poliole.
FODMAPS to grupa węglowodanów o krótkim łańcuchu, którą cechuje bardzo uboga absorpcja w jelicie cienkim. Wykazują działanie osmotyczne, czyli poprzez transport wody doprowadzają do biegunki oraz są łatwo fermentujące, co powoduje nadmiar gazów i wzdęcia. Z definicja fermentowane czyli innymi słowami bakterie w naszych narządach mogą się nimi 'karmić’. Te krótkie łańcuchy węglowodanowe mogą powodować powstawanie różnego rodzaju gazów przez co objawy nie są nigdy jednoznaczne – może to być i zaparcie i biegunka.
Nietolerancja FODMAPS jest kwestią bardzo indywidualną. Niektóre osoby nie mogą spożywać żadnych tego typu węglowodanów, inni nie tolerują tylko jednej grupy.
A jakie grupy zaliczane są do FODMAPS?
–
fruktoza, czyli monosacharyd znajdujący się w owocach i słodzikach. O
nietolerancji fruktozy już pisałam. Dodam tylko, że fruktoza bywa lepiej przyswajana w obecności glukozy. Do grupy jedzenia zawierającego więcej fruktozy niż glukozy zaliczamy: jabłka, wiśnie, winogrona, gruszki, arbuzy, dojrzałe banany i suszone owoce. Ponadto warzywa takie jak szparagi, pomidorowe przetwory. No i oczywiście słodziki, miody, syrop z agawy i wszystkie produkty z syropem fruktozowym.
–
laktoza – disacharyd znajdujący się w nabiale. Nietolerancja laktozy jest dość powszechną przypadłością. Najczęściej objawy występują po spożyciu mleka lub jego przetworów takich jak sery czy komercyjne jogurty. Lepiej tolerowana jest śmietanka czy masło, ze względu na niską zawartość laktozy.
–
galaktoza – głównie znajdują się w warzywach strączkowych
–
fruktany – oligosacharydy złożone z łańcucha fruktozy, łatwo fermentujące. To przede wszystkim warzywa: kapusta, czosnek, por, przetwory pomidorowe, brokuł, brukselka, zielony groszek czy cebula.
–
poliole – to nazwa grupy, do której zaliczają się przede wszystkim: sorbitol, ksylitol, manitol czt isomalt. Najczęściej wykorzystywane są jako słodziki. Znajdują się też w średniej ilość w awokado, brzoskwiniach, wiśniach, porzeczkach, śliwkach, gruszkach, arbuzie, kalafiorze, selerze i grzybach.
Identyfikacja nietolerancji FODMAPS jest niezwykle ciężka. Objawy pojawiają się od godziny do 48 godzin po spożyciu i mogą być skojarzone z nietolerancja np. glutenu. Podobne objawy daje również spożywanie zboża, w których występują drażniące lektyny.
Jedynym sensownym wyjściem jest zastosowanie protokołu eliminacji, zaczynając od nabiału, zboża, warzyw strączkowych aż do poszczególnych grup FODMAPS. Jest to jednak zalecenie wymagające dużej cierpliwości, ponieważ objawy mogą nie ustępować nawet przez kilka tygodni.
Zdecydowanie prościej jest gdy jemy zdrowo i unikamy przetworzonych rzeczy. Wtedy lista potencjalnie niewskazanych rzeczy jest dużo krótsza. Sama mam problem z FODMAPS i zawsze myślałam, ze to kwestia fruktozy…jednak po wielu testach stwierdzam, ze u mnie problemem jest brokuł, brukselka, szparag, cebula, kapusta. Na szczęście objawy są średnio nasilone, i niestety wciąż nie umiem zrezygnować z tych warzyw 🙂
Pełna lista FODMAPS.
