Jak w reklamie: wątroba nie ma dziś lekko, ale mimo wszystko większość osób wydaje się być zaskoczona gdy stwierdzam, że ich wątroba nie pracuje optymalnie. Zanieczyszczenia środowiskowe, leki, nieodpowiednia dieta czy alkohol to czynniki z którym każda wątroba musi się zmierzyć nie raz w ciągu życia. Niektóre z czasem zaczynają pracować mniej efektywnie.
Wątroba i jej oblicza
Detoks to podstawowa funkcja wątroby, ale pomyślcie, że ta oczyszczająca rola wątroby w praktyce oznacza filtrowanie około 1 litra krwi każdej minuty. Sam ten fakt jest już imponujący, prawda? Poza detoksem wątroba jest organem biorącym czynny udział w wielu innych procesach metabolicznych. Takie mniej znane funkcje wątroby to:
- udział w reakcji stresowej (poprzez produkcję szybkiego zastrzyku energii)
- udział w metabolizmie węglowodanów (glukoza -> glikogen)
- magazynowanie witamin A,B,D i K oraz minerałów: żelazo, miedź
- przekształcanie witamin do bioaktywnych form (np. żelazo do ferrytyny, lizynę do karnitynę, beta-karoten do retinolu – stąd nie polecam nigdy obciążać wątroby nieaktywnymi formami suplementu)
- regulacja poziomu glukozy we krwi
- regulacja metabolizmu protein (konwersję aminokwasów)
- udział w reakcji odpornościowej (produkuje fibrynogen)
- pomoc w równowadze hormonalnej (reguluje poziom insuliny, przekształca hormony tarczycy T4 w T3)
- udział w trawieniu (produkuję żółć, która jest niezbędna do trawienia tłuszczy i absorpcji witamin rozpuszczalnych w tłuszczu)
- kontrola produkcji cholesterolu i trójglicerydów
Biorąc pod uwagę powyższe łatwo uzmysłowić sobie jak ważna jest wątroba nie tylko dla naszego detoksu, ale i ogólnego zdrowia. Niestety nie jest tak łatwo odczuć, że mamy problem z wątrobą. Czasami zdarza się, że cierpi już dokuczliwie i daje o sobie znać w postaci:
- bólu
- powiększenia/puchnięcia
- złych wyników badań
Wątroba daje o sobie znać na różne sposoby
U większości osób jednak problem z wątrobą będzie przejawiać się w mniej dosłowny sposób. Innymi słowami mówiąc, gdy cierpisz na jedno z poniższych, zwróć uwagę na pracę wątroby:
- nieprawidłowy metabolizm tłuszczu
Najczęściej można go zauważyć po zrobieniu profilu lipidów we krwi – wysoki LDL trójglicerydy, niski HDL. U takich osób pojawia się nadwaga, cellulit, stłuszczenie wątroby czy miażdżyca.
Często niezdiagnozowana gdy nie zostanie przeprowadzone badanie wolnego hormonu T3. Jeżeli T4 jest w normie, a T3 jest niskie to problem z konwersją ma miejsce i wątroba może być tutaj potencjalnym winowajcą.
- niedobory składników odżywczych
Problem jest nie tylko zaburzone wchłanianie witamin rozpuszczalnych w tłuszczu jak A,D i K, ale również upośledzone przekształcanie składników odżywczych do biodostępnej postaci, przez co nie mogą one zostać użyte. Jak widzę niski poziom witaminy D i objawy takie jak skłonność do siniaków, pękające naczynka, krwawiące dziąsła czy pomarańczowy odcień skóry to pierwsza myśl wędruje w stronę wątroby.
- problemy z poziomem glukozy we krwi
Wątroba wpływa na poziom glukozy, insuliny i glikogenu, wiec jej nieoptymalna praca może powodować poważne problemy ze stabilnym poziomem cukru we krwi, a nawet insulinooporność. Jeżeli dodatkowo dojdzie stres, to mamy gwarantowane wahania glukozy we krwi.
Wątroba produkując cholesterol zapewnia cenny prekursor dla hormonów steroidowych. Bez niego poziom np. estrogenu, testosteronu czy progesteronu będzie bardzo niski. Ponadto niski cholesterol to zmniejszona wydajność pracy mózgu, co często objawia się depresją, problemami z pamięcią i koncentracją czy napadami złości.
Z drugiej strony wątroba jest odpowiedzialna ze detoks hormonów, więc jej nieprawidłowa praca może doprowadzić do zwiększonego poziomu hormonów we krwi i powodować np. PMS.
Część systemu odpornościowego znajduje się w wątrobie, która musi radzić sobie z ładunkiem toksyn jakie jej dostarczamy każdego dnia. Gdy jest przeciążona spada również odporność i pojawiają się alergie, nietolerancje pokarmowe czy chemiczne, wysypki czy pogarszają się symptomy chorób autoimmunologicznych.
Nieprawidłowa praca wątroby nie tylko bezpośrednio nie pozwoli na przekształcanie toksyn w wodno rozpuszczalne, ale również nie usunie tych, które lubią tłuszcz, ponieważ produkcja i przepływ żółci będą zmniejszone. W konsekwencji mogą pojawić się również kamienie w pęcherzyku żółciowym.
UWAGA: jeżeli masz kamicę żółciową to przyczyną jest wątroba, nie pęcherzyk!
Jak sprawdzić czy wątroba pracuje poprawnie?
Jeżeli masz jeden z problemów opisanych wyżej, to automatycznie w moim rozumieniu kwalifikujesz się na wsparcie wątroby za pomocą diety i suplementów. Kobiety, zwłaszcza stosujące antykoncepcję hormonalną, powinny na co dzień dbać o detoks wątroby, podobnie jak inne osoby stosujące jakiekolwiek leki lub nadużywające alkoholu. Szczególny typ problemów z wątrobą to uszkodzenia na skutek przyjmowania doustnej izotretinoiny (Izotek etc.).
Symptomy wskazujące na nieprawidłową pracę wątroby to:
- brzydki zapach ciała
- brązowe plamy na skórze
- brak reakcji na kofeinę
- trądzik i inne choroby skóry
- żółte plamki na oczach
- brązowe plamy na skórze
- mdłości i choroba lokomocyjna
- jasne stolce
- tłuszczowe stolce
- Żółty lub pomarańczowy odcień skóry
- wzdęcia
- zaparcia lub biegunki
- alergie
Badanie jakie warto wykonać: cholesterol, LDL, HDL, bilirubina, trójglicerydy, ALP, ALAT, ASPAT, GGTP, żelazo, azot mocznika i USG jamy brzusznej.
