Anemia to powszechny problem, i równie powszechnie ignorowany. Niedokrwistość jest jednak niebezpieczna i może zaburzać regenerację tkanek w wielu chronicznych chorobach (w tym autoimmunologicznych), ponieważ uniemożliwia dostarczanie wystarczającej ilości tlenu. Bez tlenu naprawa nie może mieć miejsca.

Niedokrwistość zwykle powoduje zmęczenie, osłabienie, mgłę mózgową, depresję, zawroty głowy, nieregularne bicie serca, zimne dłonie i stopy, ból w klatce piersiowej, ból głowy i bladość skóry. Nie są to jednak objawy specyficzne, a sama anemia najczęściej występuje wtórnie do innych procesów, przez co nie jest traktowana jako stan wymagający interwencji.

Istnieje kilka różnych przyczyn i rodzajów niedokrwistości. Nie każda anemia jest niedokrwistością z niedoboru żelaza. Ważne jest, aby umieć identyfikować przyczyny anemii, ponieważ pacjent nie powinien suplementować żelaza, jeśli go nie potrzebuje. Nadmiar żelaza jest bardziej toksyczny niż rtęć, ołów czy inne metale ciężkie.

 

Najczęstsze rodzaje anemii

• Niedokrwistość z niedoboru żelaza. Jest to najczęstsza postać anemii i jest spowodowana po prostu niewystarczającą ilością żelaza.
• Niedokrwistość złośliwa. Niedokrwistość złośliwa to choroba autoimmunologiczna, w której układ odpornościowy atakuje znajdujący się w żołądku związek zwany czynnikiem wewnętrznym, który jest niezbędny do wchłaniania witaminy B-12. Wiele osób z chorobami autoimmunologicznymi, takimi jak Hashimoto, ma również niedokrwistość złośliwą. Badania w kierunku przeciwciał przeciwko czynnikowi wewnętrznemu i komórkom okładzinowym mogą zidentyfikować niedokrwistość złośliwą.
• Niedokrwistość z powodu zapalenia lub choroby przewlekłej. Ten rodzaj niedokrwistości wynika z rozpadu czerwonych krwinek. Poziom ferrytyny w surowicy jest zazwyczaj wysoki, co sugeruje, że organizm nie zużywa prawidłowo żelaza. Źródłami stanu zapalnego, które mogą powodować tego typu anemię, są choroby, toksyny, infekcje, uszkodzenie jelit, przetrenowanie.

Inne rodzaje mniej powszechnych typów niedokrwistości obejmują anemię aplastyczną, niedokrwistość związaną z chorobą szpiku kostnego, niedokrwistość hemolityczną i anemię sierpowatą.

 

Jak ocenić typ, etap i przyczynę anemii?

Kilka ważnych pojęć:

• RBC – ilość czerwonych krwinek na litr krwi
• Hemoglobina – ilość metaloprotein zawierających żelazo i transportujących tlen w RBC
• Hematokryt – procent RBC w skoncentrowanej krwi
• MCV- średnia objętość czerwonej krwinki
• MCH – średnia waga hemoglobiny w czerwonej krwince
• MCHC – średnie stężenie hemoglobiny w czerwonej krwince
• RDW- wskaźnik rozkładu objętości czerwonych krwinek

 

Anemia = niskie RBC/HGB/HCT

 

MCV/MCH/MCHC

MCV

• W normie – normocytarna
• Obniżone – mikrocytarna
• Podwyższone – megaloblastyczna

MCH/MCHC

• W normie – normochromiczna
• Obniżone – hipochromiczna
• Podwyższone – megaloblastyczna

 

1) Typ anemii

Mikrocytarna hipochromiczna

• niedobór żelaza
• utrata krwi
• niedokrwstość z chronicznych chorób
• syderoblastyczna niedokrwistość
• talasemia

Normocytarna normochromiczna

• wtórna do chorób nerek
• niedokrwstość z chronicznych chorób
• niedokrwistość dyserytropoetyczna
• niedokrwistość aplastyczna
• utrata krwi (hemolityczna anemia, sierpowata, niedobory G6PD)

Megaloblastycza

• niedobór B12/kwasu foliowego
• Anemia złoślwa

 

2) Przyczyny anemii

Dieta niska w żelazo

• Zaburzenia odżywania
• Bieda
• Diety bez porduktów odzwierzęcych

Zwiększona potrzeba żelaza

• Ciąża
• Mięśniaki

Zaburzenia przyswajnaia żelaza

• Hipochlorydia (też w konsekwencji IPP)
• H.pylori
• Celiakia
• Zwiększona przepuszczalność jelita
• Pasożyty

Utrata krwi

• Krwawienia wewnętrzne
• Miesiączka
• Wrzody
• Rak jelita grubego

 

3. Etapy anemii

I
Obniżona ferrytyna
W normie: żelaz, saturacja, morfologia, TIBC i transferyna

II
Obniżone: Ferrytyna, żelazo, saturacja
W normie: morfologia
POdwyższone: TIBC, transferyna

III
Obniżone: RBC, hemoglobina, hemtokryt, MCV, MCH, MCHC, żelazo, ferrytyna, saturacja, transferyna. TIBC, RDW

Dla przykładu identyfikacja przczyny anemii zależnej od żelaza (mikrocytarna hipochromiczna) wymaga ewaluacji następujących procesów:
1) Ocena ilości spożywanego żelaza
2) Ocena ilości utraty krwi podczas miesiączki i mięśniaków u kobiet
3) Ocena pracy przewodu pokarmowego (hypochlorydia, H.pylori, wrzody, zwiększona przepuszczalność jelit, celiakia, pasożyty)
4) Utrata krwi (krew utajona, krew lub urobilinogen w moczu, nowowtory, uchyłki jelita grubego )
5) Chroniczne choroby (niedoczynność tarczycy, choroby przebiegające ze stanym zapalnym)

Anemia, któa trwa dłuższy czas jest niebezpieczna dla zdrowia. Nie jest to też kwestia genetyki („bo mama miała”), ani takiej urody („mam tak od zawsze”), ale jest to zakres funkcjonowania. Kompleksowa serologiczna diagnostyka anemii obejmuje morfologię, żelazo, ferrytynę, TIBC, UIBC, B12, transferynę i rozpuszczalne receptory transferyny. Jak każda diagnostyka serologiczna pozostawia wiele miejsca do błędnych wyników. Ferrytyna jest uważana za złoty standard diagnostyki anemii, ale j współistniejące choroby mogą również utrudniać interpretację stężeń ferrytyny w surowicy. Choroby wpływające na wyniki żelaza/ferrytyny to otyłość, nowotwory, choroby zapalne, choroby wątroby, infekcje, a ponadto podeszły wiek. Badanie rozpuszczalnych receptorów transferyny często okazuje się pomocne w różnicowaniu anemii z niedoborów od anemii wynikającej z chronicznych chorób. U większości moich pacjentów problemy z anemią wynikają ze stanu żołądka/jelit, ale równie często udaje się wyłapać krew utajoną we krwii.

 

Ważne!
Wystarczająca ilość żelaza jest również niezbędna do wielu innych funkcji organizmu, w tym do tworzenia hormonów tarczycy i prawidłowej motoryki przewodu pokarmowego.

 

Możliwość komentowania została wyłączona.