Ponieważ ponad dekada diety bezmięsnej oraz stosowanie paru innych leków jak hormony spowodowały w moim organizmie szereg spustoszeń a wiele osób jest dokładnie w takiej samej sytuacji, dziś napisze o jednym z poważniejszych czyli B12. Witamina B12 jest kluczowa dla naszego zdrowia. Jej obecność jest niezbędna dla energii, wzrostu, tworzeniu się krwi, podziału komórkowego i zdrowego systemu nerwowego. Ponadto jak inne witaminy z grupy B, witamina B12 jest istotna dla utrzymania odpowiedniego poziomu homocysteiny, której poziom wpływa na choroby serca. A niedobory B12 zaczynają być bardzo powszechnym problemem.
B12 w naturze jest produkowana przez bakterię i można spotkać się z opinią, że jest ona syntezowana przez florę bakteryjną. Warto jednak wiedzieć, że taka postać B12 nie jest użyteczna gdyż brakuje czynnika wewnętrznego IF (Intrinsic factor), który jest proteiną niezbędną do wchłaniania witaminy B12 z jelit. B12 jest największą ze wszystkich witamin, stąd mechanizmy absorpcji są dość skomplikowane.
Kto jest narażony na deficyty B12?
Przede wszystkim wegetarianie i weganie ponieważ większość źródeł B12 to produkty zwierzęce.
Badania wskazują, że ponad połowa wegan ma niedobory.
Inne (wykorzystujące lepszą technologię) wskazuje nawet na 83% wegan i 63% wegetarian (wg słownika obie formy w obu przypadkach są poprawne, jakby się kto s zastanawiał czy weganów i wegetarianów nie jest lepsze). Ważne, że niedobory witaminy B12 mają tendencję narastającą i minie kilka ładnych lat nim osoba odczuje poważne konsekwencje ich braku.
Jednak nawet mięsożercy mogą cierpieć na brak B12, ponieważ dla prawidłowej absorpcji witamina ta potrzebuje innego składnika, do którego może się 'przyczepić’ (wspomniana wcześniej proteina IF), więc zaburzone trawienie może blokować jej prawidłowe przyswajanie. Optymalnie jest gdy jednocześnie z B12 spożywany jest też IF, który następnie poddawany zostaje enzymom trzustkowym i pozwala na związanie z B12, a następnie przymocowanie się do receptora komórki w celu wchłonięcia.
Objawy niedoborów B12
- blada skóra
- zmęczenie, słabość, zawroty głowy
- przyspieszony oddech i akcja serca
- spuchnięty język
- krwawiące dziąsła
- skłonność do siniaków i krwawień
- spadki wagi
- zaparcia/biegunki
- bóle żołądka
- trzęsące się ręce
Poważne niedobory witaminy B12
- drętwienie oraz mrowienie palców u rąk i nóg
- problemy z chodzeniem
- zmiany nastrojów lub nawet depresja
- problemy z pamięcią, demencja
Przyczyny niedoboru B12
- dieta uboga w B12
- zbyt małe wydzielanie kwasu żołądkowego
- nadużywanie leków na zgagę lub refluks
- problemy z trawieniem (zwłaszcza choroby jelit)
- nadmiar alkoholu
- stres
- nietolerancje i alergie pokarmowe
- stosowanie doustnej antykoncepcji
- wiek (osoby starsze)
- diabetycy (stosowanie leków takich jak metformina)
Leczenie niedoborów
Ciężko jest jednoznacznie określić niedobór witaminy B12 bez użycia zaawansowanych technologicznie testów. Standardowy test, który bez problemu wykonamy w laboratorium analitycznym może być dobrym wyznacznikiem, gdy zwiększymy dolny próg do 350 pg/mL. Oczywiście trzeba mieć świadomość, że niekoniecznie poziom witaminy w krwi jest równoznaczny z jej aktywnymi zasobami w organizmie.
Suplementacyjnie można stosować witaminę B12 w postaci kapsułek lub płynów (czasem zastrzyki). Sposób zależy od pierwotnej przyczyny np. osoby z problemami jelitowymi nie powinny przyjmować kapsułek, które najprawdopodobniej nie zostaną przyswojone.
Methylcobalamin jest najlepiej przyswajalną formą. Warto jednocześnie podawać inny kompleksowy preparat zawierający witaminy z grupy B, aby korygować potencjalną nierównowagę. 1g suplementu B12 plus kwas foliowy (800 mg) i potas (3 x 100mg) oraz TMG (500mg) są również dobrym zestawem.
Dietetyczne źródła B12
Przede wszystkim produkty zwierzęce takie jak mięso, podroby, jajka, owoce morza, ryby. Niektóre opinie głoszą, że pomocne są też drożdże, sfermentowane produkty czy
algi. Niestety badania dowodzą, że
roślinne źródła B12 nie zawierają witaminy w jej użytecznej formie i
mogą rywalizować z 'prawdziwymi’ B12, co jeszcze zmniejszy poziom B12 i zwiększy szansę na powstanie niedoboru. Warto wiedzieć, że B12 to jedyną witamina, która zawiera kobalt, stąd B12 nazywana jest kobalaminą.
Kobalamina jest produkowana w organizmach zwierząt i jako jedyna nie może być pozyskana z roślin czy słońca.
Najbardziej wiarogodnym źródłem B12 są więc produkty zwierzęce.
